Pierwsza połowa lat 90tych w Polce to niewątpliwie początek dominacji komputerów 16 bitowych. Moim pierwszym sprzętem tego typu była używana Amiga 500, którą mogłem kupić za zarobione pieniądze pracując fizycznie przez dwa miesiące wakacji. Kiedy inni kupowali komputery PC, nabyłem w 1995 roku Amigę CD32 wraz z klawiaturą w metalowej szarej obudowie.
Takie tytuły jak TFX, Gloom czy Microcosm robiły wtedy niesamowite wrażenie. Konsola wyprodukowana pod koniec 1993 roku, była reklamowana jako pierwszy tego typu sprzęt 32 bitowy. Nigdy nie używałem jej tylko jako konsoli, a raczej jako pełnowartościowego komputera z napędem CD. Pamiętam że na giełdzie komputerowej mieszącej się przy ulicy Grzybowskiej w Warszawie, można było nabyć oprócz najlepszych tytułów gier na Amigę, składanki z programami użytkowymi. Amiga wyposażona w dość szybki procesor MC68ECO020, kości AGA oraz AKIKO bardzo sprawnie radziła sobie z oprogramowaniem tego typu. W dużym uproszczeniu nazywano tę Amigę, konsolą wzorowaną na Amidze 1200. Rzeczywiście była to Amiga 12000 bez kilku portów, stacji dyskietek oraz klawiatury, pełnego wyjścia obrazowego RGB, jednak wszystkie sygnały mieliśmy wyprowadzone na złączu rozszerzeń konsoli. Posiadała ona za to napęd CD oraz wspomniane kości AKIKO bardzo sprawnie wykorzystywane w grach 3D. Dla porównania warto sprawdzić jak działały takie tytuły jak Gloom, Wing Commander czy SubWar 2050 na “gołej” Amidze 1200 oraz CD32. Właśnie konsola w tych przypadkach radziła sobie dużo lepiej.
Amiga CD32 dzięki TF330 może stać się pełnowartościowym komputerem :)
Jeśli chodzi o wykorzystanie złącza rozszerzeń i dołożenie karty turbo do naszej “Przyjaciółki”, pojawiło się kilka ciekawych rozwiązań. Nie mam na myśli rozwiązań z epoki takich jak SX-1/32, których cena rynkowa oscyluje w okolicach 10 tyś zł. Pojawiło się na to nowe rozszerzenia jak “Wicher CD32” dodający możliwość umieszczenia dodatkowej pamięci FAST wielkości 11,5MB oraz kontrolera IDE. Dodatkowo dzięki “CD32 Expansion Slot” bez którego rozszerzenie nie może działać, mamy możliwość używania pełnego wyjścia sygnału obrazowego RGB. Jest to dość ciekawe rozwiązanie dla osób chcących zachować maksymalną kompatybilność oprogramowania. Przy tej karcie rozszerzeń nie zmieniamy jednostki centralnej procesora. Moim zdaniem ciekawszym rozwiązaniem są karty z rodziny “TerribleFire” w tym TF330 przeznaczony właśnie dla Amigi CD32. Karta turbo jest wyposażona w procesor MC68030 który taktowany jest zegarem 50MHz. Procesor ten łączy ze sobą dwie podstawowe zalety biorąc pod uwagę zastosowanie właśnie w tej konsoli. Jest niemalże w pełni kompatybilny z oryginalnym procesorem CD32 oraz dzięki tak wysokiemu taktowaniu bardzo znacząco przyspiesza CD32. W sprawie dokładnych testów prędkości odsyłam do przygotowanego poniżej materiału video.
Karta turbo wraz z czytnikiem microSD czeka na zainstalowanie w CD32.
TerribleFire TF330 wyposażone jest dodatkowo w 64MB pamięci Fast, szybki interfejs IDE oraz porty RGB oraz klawiatury PS/2. Sam interfejs IDE działa z prędkością ponad 6,5 mb/s, co stanowi bardzo dobry wynik. Bardzo ważną kwestią jest odizolowanie elektryczne samego interfejsu od karty turbo. Osobiście wykonałem to za pomocą izolacji elektrycznej. Samo CD32 dzięki karcie turbo uzyskało wynik niemal dwukrotnej prędkości A3000 z procesorem 68030 25MHz (ponownie odsyłam do testów prędkości w przygotowanym materiale video).
Rozszerzenie po instalacji w CD32 z widocznymi złączami RGB oraz klawiatury
Instalacji samej karty turbo nie sprawia żadnych problemów. Wystarczy że zdemontujemy tylną osłonę CD32, co umożliwi nam dostanie się do złącza rozszerzeń. Samą kartę instalujemy na wcisk, co wydawało mi się na początku dość niestabilnym rozwiązaniem. Jednak karta w ten sposób osadzona, jest bardzo stabilna dzięki głębokiemu złączu instalacyjnemu. Obraz uzyskany poprzez pełne złącze RGB jest znakomity, szczególnie jeśli puścimy go przez xRGB Mini Framemeister. Nie musimy również używać klawiatury od Amigi 3000/4000 czy CDTV. Złącze PS/2 umożliwia nam podłączenie dowolnej klawiatury, w moim przypadku jest to Lenovo IBM SK-8820 która stylistycznie pasuje do CD32. Sama klawiatura w tym przypadku to koszt około 15 zł.
Złącze klawiatury w swojej całej okazałości :)
Podsumowując karta turbo TerribleFire TF330 to bardzo wszechstronne akcesorium za naprawdę rozsądne pieniądze. Kartę nabyłem za około 800 zł poprzez portal Ebay. Kupując w ten sposób warto brać pod uwagę aktualne kursy walut, które w ostatnim czasie nie były zbyt stabilne. Instalacja karty jest bardzo prosta, daje ona jednocześnie bardzo praktyczne rozwiązania z możliwością podłączenia “dysku twardego”, wyprowadzenia pełnego sygnału obrazowego RGB czy złącza klawiatury PS/2. Karta posiada bardzo szybką pamięć FAST w rozmiarze 64MB oraz najszybszy procesor biorąc pod uwagę wsteczną kompatybilność względem oryginalnego procesora CD32. Jeśli miałbym do czegoś się przyczepić, to do braku złącza tradycyjnej stacji dyskietek czy braku w zestawie tylnej osłony konsoli dopasowanej do użytkowania karty turbo (tego typu osłony drukowane na drukarkach 3D są dostępne osobno). Te drobne niedogodności jednak nie są uciążliwe, jeśli porównany kwestię ceny rozszerzenia względem rozwiązań z epoki. TerribleFire TF330 jesteśmy w stanie kupić za niecałe 10% wartości SX-1. Otrzymujemy przy tym rozwiązanie umożliwiające nam użytkowanie CD32 jako pełnowartościowego komputera. Dla przykładu w poniższym materiale video pokazuje jak sprawuje się tak rozbudowane CD32 w pełnowymiarowym symulatorze lotniczym jakim jest Gunship 2000. Zapraszam do zapoznania się z poniższym materiałem filmowym.
Pozdrawiam Paweł “nowy80” Nowak
TerribleFire TF330 jesteśmy w stanie kupić za niecałe 10% wartości SX-1. Otrzymujemy przy tym rozwiązanie umożliwiające nam użytkowanie CD32 jako pełnowartościowego komputera.
MATERIAŁ VIDEO
Angielska wersja językowa
