Gdzieś około 1991 roku, kupiłem zerowy numer “Computer Studio”. Praktycznie cały numer poświęcony był symulatorom lotniczym na 8 bitowe komputery. Tam pierwszy raz przeczytałem recenzję F-19 Stealth Fighter, najbardziej skomplikowanego symulatora lotniczego na 8 bitach. Dostępny był na ZX Spectrum, platformie której praktycznie w owym czasie nie znałem.
Bardzo chciałem mieć dostępny ten tytuł jak i inne symulatory których nie byłem w stanie doświadczyć na moim Atari 130XE. Po trzydziestu latach oczekiwania, udało mi się zagrać w F19 na moim Atari. Miałem taką możliwość dzięki emulatorowi zxEmu w wersji 0.96, karcie turbo Rapidus oraz 1MB pamięci RAM. Właśnie taka konfiguracja pozwala nam uruchomić emulator w pełnej palecie kolorów ZX Spectrum oraz obsługą emulowanego chipu dźwiękowego Yamahy. Dodam że sam emulator jest cały czas rozwijany, świadczą o tym kolejne dostępne wersje programu. Został on napisany specjalnie pod kartę turbo Rapidus. Inne symulatory ZX Spectrum na 8 bitowe Atari, zazwyczaj działały dość wolno, bywało że miały ograniczoną paletę kolorów do trybu monochromatycznego.
Moje przebudowane Atari 800XL z Rapidusem, Ultimate 1MB, VBXE oraz modem stereo Pokey
Do uruchomienia emulatora potrzebujemy systemu SpartaDos X oraz obrazu w formacie ATR z oprogramowaniem z ZX Spectrum oraz samym emulatorem zxEmu. Do stworzenia takiego obrazu użyłem programu makeATR. który pozwolił mi na stworzenia obrazu wielkości 16MB. Być może możliwość stworzenia jeszcze większego ATR-a z większą ilością oprogramowania na ZX Spectrum? Jeśli macie jakieś pomysły, chętnie przeczytam o nich w komentarzach. Jeśli nie znacie SpartaDos X, odsyłam materiału wideo. Uzyskacie wszelkich informacji, jak uruchomić sam emulator.
Rick Dangerous w całej okazałości na moim Atari 800XL
Główne menu emulatora posiada opisane wszelkie funkcje potrzebne do prawidłowego użytkowania programu. Klawiszem L mamy możliwość wyboru ładowanego oprogramowania do pamięci Atari. Najczęstszym formatem obsługiwanym będzie TAP. Czyli plikowy odpowiednik zapisu na taśmie magnetycznej. Bardzo duża baza oprogramowania ZX Spectrum opiera się na tym formacie. Kolejnym rodzajem plików które przetestowałem, był Z80. Bardzo łatwo się je uruchamia w emulatorze o czym przekonacie się oglądając materiał wideo (uruchomienie Tomahawk-a). Po załadowaniu programu do pamięci Atari (emulatora), możemy przejść do samej emulacji. Dokonujemy tego klawiszem G. Jeśli był to plik “z taśmy” musimy go załadować wybierając klawisz J. Sama komenda ładowania wymaga znaczników “cudzysłowia” który jesteśmy w stanie otrzymać za pomocą kombinacji klawiszów Control + P. Ściągawkę z klawiaturą ZX Spectrum otrzymamy na ekranie Atari po wciśnięciu klawisza HELP. Sama pełna komenda ładowania dostępna jest w materiale wideo podczas uruchomienia np. Rick Dangerous-a. Klawiszem H jesteśmy w stanie zrestartować emulator (jego pamięć). Klawisz START służy nam do przenoszenia się między emulacją a menu głównym emulatora. Jest jeszcze kilka innych funkcjonalności, których nie używa się zbyt często. Przykładem może być tryb monochromatyczny emulatora. Moim zdaniem F19 w tym trybie prezentuje się lepiej, niż w kolorowej grafice ZX Spectrum.
Wracając do gry Rick Dangerous, tytuł ten jest piekielnie trudna. Zwłaszcza dla osoby nieobytej w takim typie rozgrywki (czytaj – piszącego ten tekst). Część grafik jest mało czytelna, co dodatkowo utrudnia rozgrywkę. W materiale wideo przedstawiam dobrze opisane przykłady takich grafik (zamierzonych lub niezamierzonych pułapek). Bywają miejsca, gdzie gra nieznacznie zwalnia. Porównałem ją z rozgrywką na oryginalnym ZX Spectrum. Zwolnienia są dokładnie w tych samych momentach. Wygląda na to że emulator dość wiernie odwzorowuje możliwości ZX Spectrum.
Wersja 128KB Golden Axe dla ZX-a jest piekielnie trudna w porównaniu na maszyny 16 bitowe
Golden Axe to tytuł który pierwszy raz widziałem na Amidze oraz automatach. Wybrałem go do pokazania w materiale wideo, aby przetestować jak Pokey radzi sobie z emulacją ścieżki dźwiękowej z Yamahy. Przyznam się, że zrobiło to na mnie spore wrażenie. Atari i jego chip muzyczny bardzo sprawnie radzi sobie z dźwiękiem z ZX Spectrum. Sama gra jest piekielnie trudna i dynamiczna. Mamy możliwość zdefiniowania klawiszy dla każdej postali. Na upartego można grać we dwie osoby na jednej klawiaturze Atari (czy Spectruma w oryginale). Gra ta generuje pojedyncze linie grafiki z błędami. Widać ten efekt w materiale wideo, który jest dostępny poniżej. Nie wiem czy to do końca wina wersji systemu, samego emulatora czy współpracy między Rapidusem a rozszerzeniem pamięci U1MB. Warto jednak odnotować, że takie sytuację mają miejsce.
Tomahawk to najbardziej realistyczny symulator na 8bitów, przewyższający realizmem nie jedną produkcję 16 bitową
Uwielbiam symulatory lotnicze, do których należy Tomahawk. Był to mój pierwszy symulator helikoptera którego sygnał nadawany był na przełomie lat 80/90 w radiu. Nagrywając audycje i puszczony w niej sygnał gry w wersji na Atari, stałem się jego posiadaczem. Gra jest bardzo realistyczna, mamy oddzielne sterowanie mocą silnika oraz siłą ciągu. Wersja dla ZX Spectrum prezentuje się bardzo ładnie. Jednak przy bardzo dużej ilości efektów graficznych (obiekty 3D na dużych zbliżeniach), widzimy pojedyncze linie z błędami w grafice. Dokładnie opisałem to w samym materiale wideo.
Podsumowując zxEmu jest bardzo ciekawym rozwiązaniem dla maniaków “małego” Atari. Samą emulacje można uruchomić na współczesnych komputerach, bez generowania jakichkolwiek dodatkowych kosztów. Jednak dla mnie, możliwość uruchomienia najlepszych symulatorów lotniczych jakie były dostępne na platformie ZX Spectrum jest bezcenne. Mogę spełnić dziecięce marzenia, uruchamiając te tytuły na swoim Atari. Sam emulator wymaga dodatkowej pamięci oraz karty Rapidus, pod którą został napisany. Jeśli posiadacie kartę turbo do Atari, emulator ZX Spectrum jest dla was pozycją obowiązkową. Daje naprawdę dużo przyjemności z rozgrywki w tytuły niedostępne na nasze Atari serii XL/XE. Jeśli macie doświadczenie z tym emulatorem i ewentualne rozwiązanie dotyczące błędów w grafice w części tytułów które przedstawiłem, chętnie przeczytam Wasze komentarze w tym temacie. Pozdrawiam Serdecznie.
Paweł “nowy80Retro” Nowak
Pomimo kilku niedociągnięć w samym emulatorze, daje zielone światło. Jest to niesamowite narzędzie do uruchomienia tysięcy tytułów gier czy programów. Sam emulator jest cały czas rozwijany, o czym świadczą kolejne dostępne wersje tego oprogramowania.
MATERIAŁ VIDEO
Angielska wersja filmu:
