Chciałbym podzielić się z Wami informacjami oraz krótkim testem dotyczącej najnowszej karty graficznej przeznaczonej dla dużych Amig. Karta została wytworzona przez niemiecką manufakturę MNT, która ma już doświadczenie z podobnymi produktami dla „Przyjaciółek”. Lukas właściciel firmy zaczynał od niekomercyjnego projektu który rozwinął się do pełnowymiarowej firmy. To niesamowite doświadczenie kiedy widzimy tak zaawansowany i dopracowany nowy produkt do komputerów wyprodukowanych kilka dekad temu. Karta dostępna jest na indywidualne zamówienie. Wszystkie szczegółowe informacje uzyskacie na stronie producenta.
ZZ9000 to tak naprawdę wielozadaniowe urządzenie posiadające złącze internetowe, gniazdo kart pamięci czy kontroler USB. Karta posiada na pokładzie 1GB pamięci RAM!!! Dodatkowo wspiera obsługę plików JPG czy PM3. Zamontowane dwa procesory ARM Cortex A9 pozwalają wykorzystać kartę do wielu innych zadań. Jak pisze sam autor, kwestia napisania odpowiedniego oprogramowania. Możemy w ten sposób odciążyć główny procesor Amigi w wielu zakresach Samo urządzenie montujemy w wolnym gnieździe Zorro, uzyskujemy w ten sposób cyfrowe wyjście w postaci złącza HDMI. Karta graficzna obsługuje rozdzielczości do 1920×1080 w 32 bitowej palecie kolorów. Do samej karty dołączony jest Scandoubler VA2000CX przechwytujący obraz z klasycznego wyjścia RGB wspierając kości AGA. Jeśli posiadamy Amigę 2000, warto o tym poformować Lukasa przy zakupie. VA2000CX łączy się z ZZ9000 za pomocą złącza taśmowego. Amiga 2000 swoje złącze video posiada oddalone względem złącza Zorro o kilkadziesiąt centymetrów. Wymagany jest dłuższy przewód łączony urządzenia. W przypadku Amigi 3000/4000 nie jest wymagany długi przewód łączący. Jak wygląda zainstalowana karta w Amidze 4000, możecie zobaczyć sami na poniższym obrazku.
Świeżo zainstalowana niebieska karta graficzna ZZ9000 wraz z Scandoubler-em VA2000CX
Wygląd samej karty graficznej nawiązuje do najlepszych tradycji kart dla dużych Amig. Urządzenie jest długie, zajmuje niemal całą powierzchnię dostępną dla kart tego typu. Wycięcie na Scandoubler nawiązuje do takich produkcji jak choćby Cybervision 64/3D. Po zainstalowaniu VA2000CX wraz z ZZ9000 w Amidze 3000/4000, akcesoria tworzą jedną zwartą płaszczyznę. Warto zwrócić uwagę na fakt że karta nie wywołuje konfliktów sprzętowych z innymi akcesoriami zainstalowanymi w mojej Amidze 4000. Mam zajęte praktycznie wszystkie złącza Zorro w swoim komputerze. Dodatkowo testując zmieniałem kolejność instalowanych kart w złączach. Karta zakończone jest klasycznym „śledziem”, więc sama instalacja jest prosta dla osób mających doświadczenie z takimi akcesoriami. Jeśli instalujemy zarówno kartę graficzką jak i Scandoubler, ten drugi musimy zainstalować jako pierwszy (Amiga 3000/4000). Inna kolejność nie jest możliwa z racji budowy karty i rozmieszczenia złącz Amig.
Pulpit Amigi generowany przez ZZ9000 w rozdzielczości 1024 x 768 w 24 bitowej głębi kolorów
Instalowanie sterowników dedykowanych do karty graficznej odbyło się w moim przypadku bezproblemowo. Autor jak w przypadku swoich wcześniejszych produkcji rozwija projekt wypuszczając nowe wersje firmwareu jak i driverów. Wszystkie potrzebne pliki znajdziecie pod tym adresem. Warto jednak pamiętać że wymagana jest wcześniejsza instalacja pakietu Picasso96. Sama instalacja jest bardzo intuicyjna dla osób które już instalowały oprogramowanie dla komputerów Amiga. Po samej instalacji i restarcie komputera, mamy dostępne w preferencjach ekranu systemowego nowe rozdzielczości karty. Sama praca jest bardzo stabilna. Generowany obraz jest wysokiej jakości z dobrym odwzorowaniem kolorów oraz kontrastu ekranu. Praca w programach systemowych dla mnie nigdy nie była tak przyjemna jak po instalacji tej karty. Pokusiłem się o uruchomienie Amigi na dużym 50 calowym telewizorze sąsiadów w rozdzielczości FullHD. Obraz był ostry i dobrze skontrastowany. Niestety w złych proporcjach ekranu. Szkoda że nie produkują takich telewizorów w proporcjach 4:3, wtedy pewnie i ja skusiłbym się na zakup odbiornika TV :)
VA2000CX podczas przechwytywania obrazu w programie SysInfo
Napisałem powyżej że karta sprzedawana jest wraz ze Scandoublerem. Jeśli uruchomimy oprogramowanie pracujące na standardowej rozdzielczości klasycznej Amigi, do pracy zaprzęgamy VA2000CX. Automatycznie przełączany jest obraz bez konieczności nastawienia odbiornika na źródło sygnału złącza RGB Amigi. Karta graficzna przechwytuje w locie sygnał generowany przez VA2000CX podając go na wyjście HDMI jak w przypadku obrazu systemowego. Bez naszej ingerencji mamy jedną kartę graficzną przechwytującą różne rozdzielczości ekranu. Złącze RGB Amigi które pozostaje wolne, możemy wykorzystać przykładowo do przechwytywania obrazu dla urządzenia typu grabber.
Alien Breed II przechwytywany przez VA2000CX w wersji dla kości ECS oraz AGA
Jakość przechwytywanego sygnału przez VA2000CX jest bardzo wysoka. Porównując sygnał wyjściowy ze złącza RGB, uzyskujemy lepiej skontrastowany obraz z lepszą ostrością (obraz porównywałem na monitorze Samsung SyncMaster 910MP przy zachowaniu tych samych ustawień). Programy oraz gry przygotowane dla kości ECS czy AGA przechwytywane przez VA2000CX wyglądają obłędnie. Bardzo przyjemnie korzysta się z uroków tego urządzenia. Przepięknie wyglądają dema napisane dla Amig z procesorem MC68060. Po zainstalowaniu karty godzinami oglądałem dema która nabrały nowej jakości.
Podsumowując Karta graficzna MNT ZZ9000 wraz ze Scandoublerem VA20000CX to niezwykłe wielozadaniowe urządzenia jakich mało dla dużych Amig. Osobiście wykorzystuje je jako klasyczną kartę graficzną jednak spokojnie zastąpi ona bootowalny dysk twadry (odpowiednie ustawienie zworek na karcie graficznej wraz z instalacją karty microSD), kartę sieciową czy kontroler USB. Do wszystkich zastosowań znajdziemy sterowniki przygotowane do pobrania ze strony Autora. Minimalne wymagania dla instalacji karty to procesor MC68020. Dodatkowo możemy spodziewać się dodatkowych funkcjonalności w postaci nowych wersji oprogramowania. Same procesory ARM możemy wykorzystać w bardzo różnym zastosowaniu dla naszej Amigi (kwestia napisania oprogramowania). Karta jest połączeniem klasycznego wykorzystania zasobów naszej „Przyjaciółki” z nowymi technologiami. Puryści mogą mieć za złe wykorzystanie procesorów ARM które tak naprawdę są dużo wydajniejsze pod względem mocy obliczeniowej od głównego procesora Amigi. Jednak nie przejmują one roli centralnego CPU a jedynie wspierają go w różnych zastosowaniach. Moim zdaniem jest to idealny kompromis i połączenie starych technologii z nowymi możliwościami. Jestem zachwycony tym urządzeniem które daje duże możliwości również przy przechwytywaniu ekranu i kręceniu materiałów wideo. Jeśli miałbym do czegoś się przyczepić, to przy nielicznych grach WHDLoad przechwytywanych przez VA2000CX kiedy wrócimy do systemu, rozdzielczość obrazu ulega zmianie na niższą. Nie jest to uciążliwe i być może nie bezpośrednio zależy od karty graficznej, ale takie rzeczy sie zdarzają. Nie zmienia to faktu że urządzenie oceniam wysoko i o ile możemy sobie pozwolić na jego zakup, warto to rozważyć. Produkt jest dość drogi, produkowany na zamówienie ale daje dużo satysfakcji z jego korzystania. Czy warty jest swoje ceny, tu każdy musi sam odpowiedzieć sobie na to pytanie. Ja ze swojej strony zapraszam do obejrzenie krótkiego materiału z testu karty.
Pozdrawiam Paweł “nowy80Retro” Nowak
MATERIAŁ VIDEO
MATERIAŁ VIDEO wersja angielska
Karta jest połączeniem klasycznego wykorzystania zasobów naszej „Przyjaciółki” z nowymi technologiami. Jest urządzeniem bardzo wszechstronnym wykonanym na najwyższym poziomie. Nawiązuje w swoim wykonaniu do najlepszych tradycji kart dla „dużych” Amig.
